2020 წელი ვერ წარიმართა ისე, როგორც მას თითოეული ჩვენგანი გეგმავდა.გარემო რადიკალურად შეიცვალა: ზოგმა ადამიანმა სამუშაო დაკარგა, ოფისების უმრავლესობამ სახლებში გადმოინაცვლა. გეგმები, რომლებიც 2020 წლის იანვარში დავსახეთ, პანდემიამ გაანადგურა. აქედან გამომდინარე, დღეს ბევრი ადამიანი საკუთრ თავს უსვამს კითხვას, როგორ დაგეგმოს ცხოვრება მაშინ, როდესაც მომავალი ასეთი ბუნდოვანია.
HBR-ის მკვლევარები თვლიან, რომ გაურკვევლობისგან გამოწვეული სტრესის მოსახნელად საუკეთესო სტრატეგია გეგმის დასახვაა. ადამიანები თავს კომფორტულად ვგრძნობთ მაშინ, როდესაც არსებულ გარემოებებსა და მომავალ მოვლენებს ვაკონტროლებთ. კვლევები ადასტურებს, რომ კონტროლის შეგრძნება აქრობს დეპრესიისა და შფოთვის სიმპტომებს და სიკვდილის რისკსაც კი ამცირებს. განუსაზღვრელი მომავლის გაკონტროლება კი სულაც არ არის მარტივი. თუმცა, ეს არ ნიშნავს, რომ ადამიანს მიზნების დასახვა და მათ მისაღწევად საჭირო სამუშაოების დაგეგმვა აღარ შეუძლია.
დღევანდელი ცვალებადი გარემოსთვის ფეხის ასაწყობად ადაპტაციის უნარია საჭირო, რომელიც არ ნიშნავს ცხოვრების დინების მიყოლას. ეს არის უნარი, რომლის დახმარებითაც ადამიანი ცვლილებების ნაწილი ხდება, ამაში კი ისეთი გეგმის დასახვა ეხმარება, რომელიც ახალ ინფორმაციასა და ცვლილებებს მარტივად მოერგება. მსგავსი გეგმის დასახვას მიკრო-დაგეგმარება ეწოდება.
მიკროდაგეგმვა გრძელვადიან მიზნებსა და ხედვებს ყოველწლიურ, ყოველკვარტლურ, ყოველთვიურ, ყოველკვირეულ და ყოველდღიურ გეგმებად ჰყოფს. ის ბიომიმიკას ეფუძნება. ეს არის პრაქტიკა, რომელიც ბუნების კანონზომიერებებს შეისწავლის და მათ ადამიანური პრობლემების გადასაჭრელად იყენებს.
გლობალური პანდემიის შედეგად მიღებულ გრძელვადიან სტრესს შეუძლია ადამიანის ისეთი უნარების დაქვეითება გამოიწვიოს, როგორიცაა დიდი მოცულობის საქმის შესრულება, გადაწყვეტილებების მიღება , პრობლემის შეფასება და სხვა. მიკროდაგეგვა ხსნის გაურკვევლობის შედეგად მიღებულ სტრესს და ადამიანს ერთი, სამი ან თუნდაც ხუთწლიანი გეგმების მიღწევაში ეხმარება.
HBR-ის მიხედვით, მიკროდაგეგვის 6 ფაქტორი არსებობს:
1) მიზანი - მიკროდაგეგმვის მნიშვნელოვანია ისეთი მიზნის დასახვაა, რომელიც დროსა და ცვლილებებს მოერგება. ადამიანებს ხშირად უჭირთ გადაწყვეტილების მიღება, როდესაც საქმე კარიერულ განვითარებას ეხება. მიზეზი ხშირ შემთხვევაში არის ის, რომ სამსახურის ან კონკრეტული პოზიციის ცვლილება გარკვეულ რისკებთან ასოცირდება. მსგავსი გადაწყვეტილების მიღებაში ადამიანს საკუთარი წარსული სამუშაო გამოცდილების გაანალიზება ეხმარება. ამ დროს ის აღმოაჩენს, რომ მის ყველა პოზიციასა და საქმიანობას, რაღაც ერთი, საერთო შეხების წერტილი აქვს. სწორედ ეს წერტილი ეხმარება ადამიანებს გადაწყვეტილებების მიღებასა და მომავალი კარიერული მიზნების დასახვაში.
2) წელი - მიკროდაგეგმვის შემდეგი ნაბიჯი წლის მიზნების დასახვაა. საწყის ეტაპზე, ადამიანმა განვლილ წელს უნდა გადახედოს, გაანალიზოს შეცდომები და მომდევნო წლის დაგეგმვა მასზე დაყრდნობით დაიწყოს. ერთი წლის განმავლობაში დასახული მიზნების რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს სამს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ყოველდღიური სამუშაოების რაოდენობა ძალიან იზრდება, რაც გადატვირთვას იწვევს და ადამიანს მიზნების მიღწევაში უშლის ხელს. ერთწლიანი გეგმა შეიძლება მოიცავდეს ახალი სამსახურის ძიებას, არსებულს სამსახურში კარიერული ზრდის შესაძლებლობების გამოყენებას და სხვ.
3) კვარტალი: კვარტლური გეგმების შედგენამდე აუცილებლად უნდა დაისვას შემდეგი კითხვები: რა მიდგომებმა იმუშავა წინა კვარტალში? რა ვისწავლე? როგორ გამოვიყენო ახალი ცოდნა და მიღებული ინფრომაცია შემდეგი კვარტლის დაგეგმვისას? მაგალითად, ადამიანმა შეიძლება მიაგნოს რომ წინა კვარტალში მისმა იდეებმა კოლეგებში აღიარება ვერ მოიპოვა. მიზეზი კი ისაა, რომ ის საკუთარ იდეებს ნაკლები არგუმენტებით ამყარებს. ასეთ შემთხვევაში, ადამიანს შეუძლია, კვარტლურ გეგმად ყოველთვიურად ერთი იდეის გაჟღერება დაისახოს, რომლის მომავალი წარმატება დამაჯერებელი არგუმენტებით იქნება გამყარებული.
კვარტლური მიზნების რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს ხუთს, რადგან რაც უფრო ნაკლები მოცულობის საქმეს აკეთებს ადამიანი, მით უფრო მეტად კოცენტრირდება კონკრეტულ ამოცანებზე და უკეთეს შედეგსაც აღწევს.
4) თვე: ყოველთვიური გეგმის დასახვაში ადამიანს მიზნების პროექტებად დაყოფა ეხმარება, რომელიც ასევე ფაზებად უნდა იყოფოდეს. ეს ფაზებია: დაგეგმვა, დაწყება, დასრულება და აღნიშვნა. მაგალითად, თუ ადამიანის მიზანი ახალი სამსახურის პოვნაა, „დაგეგმვის“ ფაზად შეგვიძლია რეზიუმეს განახლება და ვაკანსიების მოძიება მივიჩნიოთ; „დაწყების“ ფაზა ვაკანსიებზე რეზიუმეს გაგზავნასა და კომპანიებთან გასაუბრებებს გულისხმობს; „დასრულებად“ შეგვიძლია კომპანიის შეთავაზება და ონბორდინგის პროცესი მივიჩნიოთ. აღნიშვნის ფაზაში კი ადამიანს შეუძლია აღნიშნოს წარმატება, გაანალიზოს შედეგები და ახალი მიზნების დასახვისთვის მოემზადოს.
5) კვირა: მიკროდაგეგმვისას ადამიანმა ყოველკვირეული გეგმა უნდა შეადგინოს. ეს მიდგომა მის ყოველდღიურობას მეტ მოქნილობას შესძენს, მიზნების ხედვას კი უფრო ფართოს ხდის და მხოლოდ კონკრეტული ქმედებებით არ შეზღუდავს. აუცილებელია, ყოველკვირეული გეგმები არა მარტო სამსახურის სამუშაოებს, არამედ ვარჯიშს, ძილს, გარეთ ყოფნის პერიოდს და ჯანსაღ კვებასაც კი მოიცავდეს. სამუშაოს კარგად შესრულებასა და მიზნების მიღწევაში არა მარტო ჩვენი ინტელექტუალური, არამედ ფიზიკური რესურსებიც გვეხმარება, ამიტომ მათი სწორად დაგეგმვა აუცილებელია.
6) დღე: საბოლოოდ, ადამიანმა საკუთარი ენერგია ყოველდღიურად უნდა აკონტროლოს. ამისთვის ფიზიკურ, მენტალურ და ემოციურ ენერგიაზე ყოველდღიური ინფორმაციის შეგროვება ერთ-ერთი საუკეთესო მეთოდია. მსგავსი ინფორმაციის წერილობით ჩამოწერაც კარგი იქნება, რადგან ეს 5 წუთიანი პრაქტიკა ადამიანს სამუშაოს გაუმჯობესებასა და გეგმების განხორციელებაში დაეხმარება. ასე უკეთესად შეძლებს შეაფასოს საკუთარი ფიზიკური და მენტალური შესაძლებლობები და აკონტროლოს შესრულებული სამუშაოების ხარისხი.
ვინაიდან სამყარო ჩვენს თვალწინ დრამატულად იცვლება, ის ჩენგანაც ცვლილებებს მოითხოვს. დღევანდელ გარემოში გრძელვადიანი მიზნების დასახვის პრაქტიკა ვეღარ მუშაობს, მიკროსაქმიანონბების პერიოდია და ჩვენი მიზნების მიკროდაგეგვმა გარემოსთან ბუნებრივ ადაპტაციაში დაგვეხმარება.